جهان در دید «ماهواره نور »؛ جهش ایران، غافلگیری دشمن

چهارشنبه هفته گذشته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موفق شد برای نخستین بار یک ماهواره نظامی را به فضا پرتاب کرده و در مدار قرار دهد. «ماهواره نور» به‌عنوان نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران از ماهواره‌بر ۲ مرحله‌ای قاصد از کویر مرکزی ایران توسط سپاه با موفقیت پرتاب و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. ماهواره‌بر قاصد که ماهواره نور را به فضا پرتاب کرد سه مرحله‌ای و به‌صورت ترکیبی سوخت جامد و مایع است. این اقدام که بازتاب بین‌المللی زیادی هم داشت، دستاوردی بزرگ و تحولی نوین در عرصه فضایی برای ایران اسلامی است.

نتیجه تکیه‌بر دانش بومی
سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از پرتاب و در مدار قرار گرفتن نخستین ماهواره چندمنظوره جمهوری اسلامی ایران، با تبریک این موفقیت بزرگ به فرماندهی معظم کل قوا امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) و ملت شریف ایران اسلامی، گفت: پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره ابعاد جدیدی از قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را ارتقاء بخشید و به فضل الهی سپاه امروز فضایی شد. فرمانده کل سپاه در ادامه تأکید کرد: امروز ما می‌توانیم جهان را از فضا رؤیت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. قرار گرفتن این ماهواره چندمنظوره در فضا هم در عرصه IT و نبرد‌های اطلاعاتی می‌تواند برای ما ارزش‌افزوده استراتژیک تولید کند و هم در جنگ‌های اطلاعاتی زمینه‌های قدرتمندی را برای ما ایجاد می‌کند. سرلشکر سلامی با تأکید بر اینکه سپاه از امروز وارد یک عرصه تحول شد، گفت: دستیابی به این فناوری‌ها به دلیل اینکه در زمره فناوری‌های برتر جهانی است و خطوط مقدم استعداد‌های تکنولوژی را شکل می‌دهد؛ برای ایران اسلامی توفیق بزرگی محسوب می‌شود. وی با بیان اینکه پرتاب ماهواره مختص مسائل دفاعی و نظامی نیست، گفت: تحقق این مهم کشور را در عرصه‌های مختلف به پیشرفت‌های بزرگی می‌رساند، بنابراین دستاوردی راهبردی برای نظام اسلامی ما محسوب می‌شود. فرمانده کل سپاه با تأکید بر اینکه تمامی اجزای مختلف فناوری‌های پرتاب این ماهواره اعم از پرتابگر و ماهواره متکی به دانش بومی، بدون اتکا به خارج و در اثر تحریم به وجود آمده است، گفت: پیام به ثمر نشستن این دستاورد مهم این است که تحریم نه‌تن‌ها مانعی در مسیر پیش روی ما نیست بلکه موجب روشن شدن موتور پیشران فناوری‌های نوین ما برای رسیدن به یک قدرت بزرگ در سطح منطقه و در افق نزدیک در سطح جهانی است.

به دنبال جایگاه ایران در فضا
همچنین سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران بعد از پرتاب موفقیت آمیز اولین ماهواره نظامی ایران با نام نور، اظهار داشت: این یک فناوری جدید بود و تفاوتی با کار‌های گذشته دارد و آن‌هم این است که در پیشران آن از سوخت ترکیبی جامد و مایع استفاده‌شده بود. این پیشران همان پیشران با بدنه غیرفلزی و کامپوزیتی (موتور فضایی سلمان) است که چندی قبل رونمایی شده بود.
وی بابیان اینکه دستیابی به فضا یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و باید جایگاهمان را در فضا پیدا کنیم، گفت: ما به توانمندی دست پیدا کردیم که معدود کشور‌هایی در دنیادارند و مابقی مصرف‌کننده هستند.

چرا حضور ایران در فضا مهم است؟
برنامه‌های فضایی ایران سبقه‌ای حدود ۲۰ ساله دارد و پرتاب ماهواره نظامی گامی جدید و بلند در این زمینه است. سؤالی که در این میان پیش می‌آید آن است که اهمیت این پرتاب و به‌طورکلی فعالیت‌های فضایی ایران چیست.
واقعیت آن است که برجام اگرچه ظاهراً تنها در حوزه هسته‌ای بود، اما اثرات خود را بر سایر حوزه‌ها ازجمله موشکی و فضایی نیز گذاشت و عملاً فعالیت‌های فضایی کمرنگ شده و به حاشیه رفت. هر بار هم که جمهوری اسلامی ایران موشک یا ماهواره‌ای را آزمایش کرد، آمریکا و کشور‌های اروپایی دست به جنجال زده و مدعی شدند این فعالیت‌ها مغایر تعهدات ایران است. بسیاری از تحلیلگران به‌درستی می‌گویند نبرد و رقابت بعدی قدرت‌های جهانی در فضا خواهد بود. نمود این پیش‌بینی را می‌توان در تصمیم سال گذشته آمریکا دید. دولت آمریکا سال گذشته دستور تشکیل نیروی فضایی این کشور را به پنتاگون داده و عملاً آمریکا صاحب نیروی فضایی شد. مروری بر سیاست‌ها و مواضع کشور‌های قدرتمند نشان می‌دهد، آنان به‌شدت درباره فعالیت‌های فضایی سایر کشور‌ها حساس بوده و سعی دارند با محرمانه نگه‌داشتن اطلاعات و علم در این زمینه و حتی خرابکاری در فعالیت سایر کشورها، آن‌ها را از دستیابی به فضا بازدارند. برخی نظریه‌های ژئوپلیتیک در گذشته معتقد بودند قدرت در اختیار کسی است که بر دریا‌ها مسلط باشد. برخی پیش‌بینی می‌کنند در آینده قدرتمند کسی است که بتواند بر فضا مسلط باشد.

چند کاربرد ماهواره‌های نظامی
صنایع فضایی بسیار متنوع هستند و در اغلب رشته‌ها می‌توان ردپایی از آن را دید. در حوزه دفاعی و نظامی نیز صنعت فضایی کاربرد فراوانی دارد که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌شود؛
* تصویربرداری: از شناسایی اهداف تا شناسایی آثار انفجار‌های اتمی زیرزمینی؛ بعضی از ماهواره‌های نظامی حتی می‌توانند اجسامی تا یک سانتی‌متر را روی زمین شناسایی کنند.
* ناوبری: از ناوبری، هدایت، مکان‌یابی و تعیین موقعیت مکانی تا راهنمایی تسلیحات و گروه‌های جنگی؛ در حال حاضر چند سیستم موقعیت‌یابی و ناوبری در جهان موجود هستند: سامانه موقعیت‌یاب جهانی جی‌پی‌اس که متعلق به نیرو‌های نظامی آمریکا است، سامانه گلوناس روسیه، سامانه بایدو چین و سامانه گالیله اروپا! دقت موقعیت‌یابی نظامی گاه حتی به سانتی‌متر هم می‌رسد.
* جمع‌آوری اطلاعات: شناسایی ارتباطات مثل سیگنال‌های تلویزیونی، رادیویی و ارتباطی. سیستم جاسوسی سیگنال آمریکا برای نخستین بار در سال ۱۹۹۰ هشدار جنگ عراق و کویت را داد.
* ارتباطات: در عملیات و مأموریت‌های نظامی به فرماندهان کمک می‌کند تا اطلاعات خود را با یکدیگر در میان بگذارند و با خط مقدم یا مقر اصلی در ارتباط باشند.
* هشدار سریع: سنسور‌های فروسرخ ماهواره‌ها می‌توانند پرتاب موشک را از خروجی گاز گرمشان شناسایی کنند. فناوری‌های جدیدتری نیز وجود دارد که می‌تواند مسیر موشک‌ها را با دقت خوب شناسایی کند.
* هواشناسی نظامی: برای ارائه اطلاعات آب‌و‌هوایی به واحد‌های نظامی. مثلاً انگلیس از ماهواره EUMETSAT برای این کار استفاده می‌کند.
در پایان باید تأکید کرد پرتاب ماهواره نور از زوایای مختلفی مهم و قابل‌تأمل است، اما شاید بتوان گفت: یکی از این جنبه‌ها بیش از بقیه مهم و اساسی است. آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها تاکنون از هیچ کوشش برای خرابکاری و جلوگیری از برنامه‌های علمی و پیشرو در ایران خودداری نکرده‌اند. اوج این ماجرا را می‌توان در ترور چندین نفر از دانشمندان و دست‌اندرکاران هسته‌ای کشورمان مشاهده کرد. با این وضعیت، باید گفت: پرتاب ماهواره نور به شکل غافلگیرانه و با این مختصات، درد این موفقیت را برای دشمن چند برابر کرده است.